زایمان طبیعی، چهار مرحله دارد. این پدیده با مرحله باز شدن دهانه رحم شروع میشود و به دنبال آن، مرحله انتقال، مرحله خروج نوزاد و مرحله پس از زایمان است. پیش از شروع اولین درد و انقباض، ترشح همراه با کمی خون، میتواند مقدمه زایمان باشد. یکی دیگر از نشانههای قطعی مبنی بر اینکه زایمان در شرف شروع است، پارگی کیسه آمنیوتیک (کیسه آب) است. با پاره شدن کیسه آمنیوتیک، مایع آمنیوتیک که در دوران بارداری کودک شما را احاطه کرده است، خالی میشود. هر زایمانی به شکل خودش پیش میرود. با این حال، روند مراحل زایمان معمولاً یکسان است.
مرحله باز شدن دهانه رحم
تولد فرزندتان با مرحله باز شدن دهانه رحم شروع میشود. در بیشتر موارد، این مرحله از سه مرحله دیگر طولانیتر است. برای مادرانی که قبلاً زایمان داشتهاند، فقط دو ساعت طول میکشد. برای خانمهایی که زایمان اولشان است، مرحله باز شدن دهانه رحم میتواند تا 14 ساعت طول بکشد. اولین انقباضات نسبتاً نامنظم هستند. این انقباضات تقریباً چهار تا شش بار در ساعت بروز میکنند. هر یک از این انقباضات اولیه، نیم دقیقه تا یک دقیقه و نیم طول میکشد. با گذشت زمان، تعداد انقباضات بیشتر و فاصله آنها منظمتر میشوند. به محض اینکه انقباضات بهطور منظم هر 10 دقیقه یکبار ظاهر شدند، باید خود را به کلینیک یا زایشگاه برسانید. در قرار است در منزل زایمان کنید، باید بلافاصله با قابله (ماما) تماس بگیرید. قاعدتاً پارگی کیسه آمنیوتیک نیز در این مرحله رخ میدهد. با این حال، ممکن است پارگی این کیسه زودتر نیز اتفاق بیفتد. علاوه بر این، دهانه رحم به آرامی شروع به باز شدن میکند و گردن رحم کوتاه میشود. با هر انقباض، عضلات رحم فشرده و سفت میشوند. این کار به آرامی کودک شما را به سمت خروجی لگن فشار میدهد و دهانه رحم ذره ذره باز میشود. شما میتوانید با تکنیکهای تنفسی خاصی، به این فرآیند کمک کنید. به محض اینکه انقباضات هر سه تا پنج دقیقه یکبار اتفاق بیفتد و به طور متوسط 60 ثانیه طول بکشد، مرحله بعدی زایمان شروع میشود.
مرحله انتقال
در مرحله انتقال، فاصله بین انقباضات کوتاهتر و کوتاهتر میشود. علاوه بر این، رحم بیشتر و بیشتر منقبض میشود که انقباضات را نیز دردناکتر میکند. به طور معمول، کودک شما به اندازه یک چهارم میچرخد تا زمانی که صورتش به سمت دنبالچه شما برگردد. دهانه رحم به باز شدن ادامه میدهد و تقریباً کاملاً فراخ است. این دهانه هشت تا ده سانتیمتر باز میشود. سپس زایمان وارد مرحله بعدی میشود. خوب است بدانید که برخی از پزشکان مرحله انتقال را بخشی از مرحله باز شدن دهانه رحم میدانند.
مرحله خروج نوزاد
مرحله خروج نوزاد میتواند چند دقیقه طول بکشد. هرچند در برخی موارد تا دو ساعت همن طول میکشد. شدت انقباضات همچنان بیشتر میشود. اما این انقباضات دیگر مثل قبل منظم نیستند. علاوه بر این، ممکن است وقفههای بین انقباضات طولانیتر شود. بسیاری از خانمها در این مرحله حساسیت کمتری به درد دارند. در مرحله خروج نوزاد، سرِ کودک به روده شما فشار میآورد. این حالت در شما میل شدیدی غیرارادی برای فشار دادن ایجاد میکند. این وضعیت توسط عضلات شکم تشدید میشود. با این حال، اگر در حین زایمان اپیدورال تجویز شده باشد، ممکن است میل به فشار آوردن کمتر شده و یا کاملاً سرکوب شود. به محض اینکه سر کودک شما از کف لگن خارج شد، با انقباض بعدی، نوزاد یک چهارم دیگر میچرخد. به این ترتیب، شانههای کودک از لگن خارج میشوند. بیشتر اوقات، بقیه اندام بدن نوزاد بلافاصله بعد از شانهها، خارج میشوند.
مرحله بعد از زایمان
تا چند سال پیش، بند ناف بلافاصله پس از تولد نوزاد قطع میشد. امروزه تمایل پزشکان بر این است که منتظر بمانند تا نبض زدن بند ناف متوقف شود یا جفت از بدن مادر خارج شود. خارج شدن جفت، گاهی چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد، اما ممکن است تا یک ساعت نیز زمان ببرد. سپس پزشکان یا قابلهها (ماماها) بررسی میکنند که آیا همه چیز کاملاً خارج شده است یا خیر. مهم است که غشاهای جنینی، بند ناف و حسب مورد، کیسه آمنیوتیک از رحم خارج شوند. در غیر این صورت، قسمتهایی که در رحم باقی ماندهاند باید با دست یا با یک جراحی کوچک از جای خود جدا شوند. این اقدام مهم، از عفونتهای بعدی جلوگیری میکند.
چند دقیقه اول با نوزاد
وضعیت فرزند شما بلافاصله پس از تولد بررسی میشود. این بررسی اولیه، پنج دقیقه و ده دقیقه بعد از تولد دوباره تکرار میشود. نتایج این مرحله اصطلاحاً به عنوان نمره آپگار ثبت میشود. این اقدامات بخشی از U1، یعنی اولین معاینه کودک نورسیده شما است. هنگامی که این غنچه نوشکفته از اولین معاینه سربلند عبور کرد، او را روی سینه یا شکم شما قرار داده یا به همسرتان میدهند. اکنون میتوانید برای اولین بار به او شیر بدهید. در این فاصله ممکن است درد و انقباضات پس از زایمان نیز بوجود آید. این انقباضات به شما کمک میکنند تا دوباره رحم خود را کوچک کنید. شیردهی میتواند این تاثیر را افزایش داده و از این فرآیند حمایت کند.